Koronavirüs kaygısı nasıl aşılır derseniz buyrun.

Koronavirüs bütün hayatımızı esir almaya çalışıyor, buna direnmedikçe eve kapanıp kalmak ve sosyal hayatın, işin, eğitim hayatının dışında kalmak kaçınılmaz gibi.

Bilişsel Terapist Robert L. Leahy tarafından yazılan bir makalenin çevirisi olan bu yazıda koronavirüs ile ilgili kaygılarımızın bizi esir almasına nasıl direnirizi öğreneceğiz. İnsanımızın bir kesiminde ne yazık ki panik havası oluşmuş durumda. Boşalan market rafları, tükenen kolonyalar, un, makarnalar halimiz düşündürücü. Fırsatçı fiyatlar ve karaborsada toplum olarak birbirimizi sevmeyi öğrenemedimizin bir alemeti ancak başka bir günün konusu.

Analiz etmeyi öğrenmek

Bu ortamda yapacağımız ilk önemli şey gereksiz kaygılarla potansiyel tehlikeleri analiz etmeyi öğrenmek.

Bir salgın olduğunun bilinciyle sağlık bakanlığının yayınladığı önlemleri alırken el yıkamak, gereksiz seyahetleri bitirmek, sosyal mesafe koymak, sık sık abdest almak, kalabalık mekanlardan uzak durmak vb. Bunları yaparken duruma bakışımızı objektif bir noktada tutmak ve neyi kontrol edebileceğimizi kestirmemiz önemli.

Duygularınızı dinleyin

Birine kaygılanma, korkma demek bir işe yaramaz. O duygu geldiyse gelmiştir boşver demekle bir yere varılamaz. Endişe duymaya hakkınız var bunu bilin ancak işlevsel bir şekilde kaygıyı kullanabilmeyi öğrenmelisiniz.

Olasılıkla ihtimali ayırmayı öğrenelim

Olasılık ve ihtimali ayırmayı öğrenelim. Bu ne demek? Bir şeyin olabilir olması onun kesin olacağı, gerçekleşeceği anlamına gelmez. Bunu anlamak demektir.

Bir kişinin koronadan ölmesi olabilecek bir şeydir. Olabilecek bir çok olay gibi bu da bir olasılıktır. Ancak insan olasılıklar üzerine hayatını kurgulayamaz. Asıl yapılması gereken ihtimal hesabıdır. Elhamdülillah ülkemizde koronavirüs dünyanın geri kalanına göre daha düşük seyrediyor o yüzden bundan ölürüme odaklanmak yerine daha gerçekçi ihtimallere odaklanmalıyız. Mesela elimi yıkamazsam iyi olmaz bir gerçekçi yakın ihtimaldir. Bunu ayırmak gerekir.

Kendinizi kontrol edin

İnternette sık sık koronavirüs araması yapmak, haberleri okumak anksiyete seviyenizi gereksiz yere artırabilir. Siz devlet başkanı da değilsiniz bunca bilgiyi ne yapacaksınız? Tavsiyem belli bir zaman limit koyun. Haberlere belli aralıklarla girin mesela. Sabah, öğlen, ikindi, Yatsı vakitleri güncel kalmak için yeterli olabilir. Her seferinde 5 dk dursanız 20 dk eder. Sonra hemen kendi hayatınıza odaklanıp işinize bakın, ailenize zaman ayırın vb… Böylece kontrol edilebilir e odaklanmış oldunuz. Dünyada neler olduğu kontrolünüzde değilken neyle ilgileneceğiniz sizin kontrolünüzdedir. Gündelik hayat rutinlerinizi olabildiğince devam ettirmek böyle zamanlarda önemlidir.

Endişe saati oluşturmak

Sadece bu tekniği anlattığım bir videom var idi şurdan ulaşabilirsiniz, ancak kısaca anlatırsam inatçı bir kaygı geliyorsa onu günün belli bir saatine ertelemek ve o an için bırakmak. Seni saat 19 da 15 dk boyunca düşeneceğim deyip o kaygı bırakmak, ertelemek. Ve kaygı saati gelince kendinize bu kaygı üretici bir kaygı mı üretici olmayan bir kaygı mı sorup ona göre değerlendirmek.

Bakış açısı geliştirin.

Amaç kaygıyı temelli yok etmek değil bir çizgiye yerleştirmek

Üretken endişeyi tanımak

Üretken endişeyi tanımak için videoma şuradan ulaşabilirsiniz. Bu çok önemlidir.

Son olarak

Devlet tüm imkanlarıyla önlem almakta. Ben birey olarak ne yapabilirim bunu düşünelim. Kalabalık ortamlara çok karışmamak, el ve yüz hijyeni, sık abdest ve tuzu fazla kaçırmadan tuzlu su ile ağız burun yıkamak vb. Bunları yapmak benim kontrolümde. Bunun dışındaki olasılıklar da kontrolüm yok o halde endişenin bir anlamı da yok.

 Önlem alınabilecek bir şey ise tamam, değilse devam ?